Dlaczego dębowa deska poczerniała? Dlaczego pojawiły się brązowe plamy? Wyjaśnienia i rozwiązania

Tak się złożyło, że w ciągu dwóch dni dwie osoby, niezależnie od siebie, opublikowały zdjęcia poczerniałego drewna dębowego, pytając, co się stało. W tym samym czasie trzecia osoba zapytała mnie, co mogło się stać z dębem w warsztacie, który zmienił kolor na ciemnoniebieski, prawie czarny i jest pewne, że nie może to być pleśń. Z tego właśnie powodu postanowiłem powrócić do tematu taniny, mimo że nie tak dawno pisałem o Plusy i minusy taniny drewno i jego zastosowania. Dąb to drewno zawierające dużo garbników, które wpływają na jego zachowanie podczas obróbki, wykańczania i użytkowania.

Ilość i skład taniny w dębie zależy od wielu czynników

O tym, czym jest tanina lub kwas taninowy, jak jest również nazywana, pisałem obszernie tutaj. Występuje w różnych ilościach w większości gatunków, przy czym zasada jest taka, że im mniejsza zawartość garbników, tym jaśniejszy kolor. Dąb jest jednym z gatunków o wysokiej zawartości garbników. Zawartość ta nie jest jednak taka sama, w zależności od rodzaju dębu, obszaru uprawy, składu gleby, wieku i innych podobnych kryteriów. Dlatego też nie każdy ma takie same problemy w tych samych warunkach pracy, a reakcje nie zawsze są równie intensywne.

Jako gatunek, dąb europejski jest bogatszy w taninę niż dąb amerykański. W Europie dąb rosnący na północy jest bardziej bogaty w garbniki niż na południu, a dąb rosnący na zachodzie jest bardziej bogaty w garbniki niż na wschodzie. Najbardziej bogaty w garbniki jest dąb francuski, dlatego jest on stosowany w produkcja beczek do dojrzewania wina i do wyrobu drzazg winnych, a także w Wielkiej Brytanii, gdzie metody barwienia oparte na garbnikach są stosowane od setek lat.

Reakcja z żelazem i metalami żelaznymi

Dlaczego dębowa deska poczerniała? Ponieważ drewno w tym obszarze weszło w kontakt z żelazem lub metalami zawierającymi żelazo. Reakcja między żelazem a taniną, w obecności wody, tworzy niebieskawo-czarną substancję, która barwi drewno. Substancja ta jest bardzo odporna i czasami wnika głęboko w drewno. Niektóre źródła podają zastosowanie kwas szczawiowy do wybielania, ale metoda ta nie zawsze jest skuteczna lub musi być powtórzona kilka razy, aby zobaczyć zmianę. Jeśli bejcowane drewno jest używane na zewnątrz, kolor z czasem się otworzy. W tym samym czasie niezabezpieczone drewno nabiera naturalnego niebiesko-szarego koloru (w ciągu 12-18 miesięcy), a kolor staje się bardziej jednolity.

Reakcja żelaza z taniną zawartą w dębie wymaga starannego doboru zarówno narzędzi, jak i sposobu mocowania elementów. Zaleca się stosowanie stali nierdzewnej. Problem polega na tym, że oprócz barwienia drewna, żelazne elementy złączne korodują. Z czasem mogą one ulec uszkodzeniu, co może mieć wpływ na projekt.

Reakcja z taniną jest bardzo wrażliwa i może wystąpić nawet wtedy, gdy wydaje się, że żelazo nie miało bezpośredniego kontaktu z drewnem. W jednym z przypadków, który zwrócił moją uwagę, żelazo było obrabiane w pobliżu, coś było polerowane. Drobne cząsteczki żelaza osiadły na dębowej desce i przy pomocy wilgoci w powietrzu i w drewnie wywołały reakcję. Na powierzchni deski pojawiły się niebiesko-czarne plamy.

Należy również zachować ostrożność podczas przechowywania. Jeśli dębowe elementy będą przechowywane na niezabezpieczonych żelaznych stojakach, drewno z pewnością sczernieje w obszarze styku.

Tanina zazwyczaj reaguje z solami żelaza. W zależności od ich rodzaju zmienia się kolor. W reakcji z siarczanem żelaza kolor jest ciemnoniebieski, a z chlorkiem żelaza kolor jest zielony. Jest to metoda otrzymywania atramentów.

Reakcja taniny z żelazem może być stosowana jako metoda barwienia

Ale reakcja taniny z żelazem ma nie tylko negatywne skutki. Można ją wykorzystać do barwienia drewna na niebiesko-szary kolor podobny do niezabezpieczonego drewna starzejącego się z upływem czasu. Odbywa się to poprzez traktowanie drewna roztworem żółci żelaza i octu. Aby uzyskać intensywny kolor, żółć żelazowa powinna być jak najdrobniejsza i moczona w occie przez kilka dni. Pełny opis metody tutaj.

Im wyższa zawartość garbników, tym silniejsza reakcja. Aby zwiększyć zawartość garbników na powierzchni drewna, można wcześniej zastosować zieloną herbatę (roztwór). Herbata jest bardzo bogata w garbniki. Metoda ta może być również stosowana do barwienia drewna o niskiej zawartości garbników, takiego jak sosna lub przez świerk.

Brązowe plamy powstają w wyniku rozpuszczania taniny w wodzie.

Dlaczego na drewnie dębowym pojawiają się brązowe, nierównomiernie zabarwione plamy? Ponieważ tanina jest rozpuszczalna w wodzie. Gdy woda wchodzi w kontakt z drewnem, ekstrahuje taninę i tworzy roztwór, który spływa na drewno. Kolor jest nadawany przez taninę, która w stanie oczyszczonym jest żółta. Roztwór jest brązowy, ponieważ ekstrahowane są również inne substancje. Po odparowaniu wody na drewnie pozostaje drobny żółto-brązowy proszek - tanina w postaci stałego proszku.

Podobnie jak w przypadku przebarwień w kontakcie z żelazem, uwalnianie taniny nie wpływa na wytrzymałość drewna. Jest to problem estetyczny, który można usunąć poprzez mechaniczną obróbkę drewna. Jeśli jednak dojdzie do ponownego kontaktu z wodą, plama pojawi się ponownie, ponieważ tanina znajduje się w całym drewnie. Aby ją usunąć, drewno należy kilkakrotnie zagotować w wodzie, podobnie jak w przypadku drewna używanego w akwariach. Może jednak minąć kilka tygodni, zanim woda w akwarium przestanie się zabarwiać.

Problem może pojawić się w przypadku naturalnego suszenia drewna dębowego. Łaty używane do rozdzielania desek i tworzenia korytarzy powietrznych nie powinny być wykonane z drewna dębowego, ponieważ drewno zabarwi się w ich środkowej części. Ponieważ czas suszenia w stosie jest długi, plama wnika głęboko i uszkadza tę część deski.

Barwienie dymem amoniakalnym - kolejna reakcja taniny dębowej

Jedną z metod, za pomocą której reakcja garbników jest wykorzystywana do barwienia drewna, jest wędzenie amoniakiem. Jest to tradycyjna metoda odkryta przez przypadek bardzo dawno temu w Anglii. Dębowe deski były przechowywane w stajni, gdzie trzymano konie. Po pewnym czasie drewno zmieniło kolor na szarobrązowy. Po zbadaniu sprawy okazało się, że opary amoniaku z końskiego moczu powodowały zmianę koloru.

Intensywność koloru zależy od zawartości garbników, dlatego każdy kawałek drewna ma unikalny kolor. Ekspozycja na bezpośrednie światło powoduje lekkie odbarwienie i bursztynowy kolor. Jest to zjawisko naturalne, a naturalny wygląd jest bardzo wyjątkowy. Zobacz tutaj pełny opis wędzenia drewna dębowego amoniakiem.

Mam nadzieję, że powyższe informacje okażą się interesujące. Jeśli mieliście problemy związane z garbnikami drzewnymi, podzielcie się nimi z nami. Uzupełnienia są jak zwykle bardzo mile widziane. A jeśli masz jakieś pytania lub wyjaśnienia, zostaw je poniżej w przeznaczonym do tego miejscu. Z pewnością odpowiem.